UAM ZAKŁAD  FRAZEOLOGII   I   KULTURY  JĘZYKA  POLSKIEGO Instytut Filologii Polskiej
Collegium Maius
ul. Fredry 10
61-701 Poznań

Michał Szczyszek

prof. UAM dr hab. Michał Szczyszek
p. 312; e-mail: szczyszek@tlen.pl 

konsultacje:  poniedziałek: 12.00-13.00; czwartek: 12.30-13.30 

(aktualizacja: 24.10.2023 r.)

O sobie

   W 1999 roku ukończyłem studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracę magisterską (opisującą system słowotwórczy współczesnej polszczyzny), napisałem pod kierunkiem prof. dra hab. Stanisława Bąby (otrzymałem za nią III nagrodę w wydziałowym konkursie prac magisterskich).
Po zakończeniu studiów magisterskich zostałem słuchaczem Studium Doktoranckiego przy Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu. 29 maja 2002 roku obroniłem pracę doktorską z zakresu językoznawstwa polonistycznego; tytuł pracy: „Derywaty z przyrostkiem –owicz w języku polskim (doba nowopolska)” – również pod kierunkiem prof. dra hab. Stanisława Bąby. Za rozprawę otrzymałem nagrodę Rektora UAM. Praca ta — pod tym samym tytułem — została opublikowana w postaci monografii przez poznańskie Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” w 2006 roku.
W roku 2014 uzyskałem stopień doktora habilitowanego na podstawie osiągnięcia naukowego: Polszczyzna mówiona w dialogach zdaniowych (zjawiska leksykalne, słowotwórcze i składniowe). Zwyczaje i strategie w zakresie językowej komunikacji międzyludzkiej stosowane przecz członków polskiej wspólnoty komunikatywnej. Ważnym składnikiem tego osiągnięcia jest autorska monografia O porozumiewaniu się międzyludzkim. Wariant mówiony języka polskiej wspólnoty komunikatywnej: słowotwórstwo, leksyka, składnia (Poznań 2013).
 Od 1 października 2002 jestem pracownikiem UAM w Poznaniu — obecnie na stanowisku profesora UAM na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, w Instytucie Filologii Polskiej UAM, w Zakładzie Frazeologii i Kultury Języka Polskiego.
W 2019 roku zostałem kierownikiem Studiów Podyplomowych „Poprawna Polszczyzna dla Tłumaczy, Weryfikatorów i Postedytorów”, których powołanie przygotowywałem wraz z władzami dziekańskimi i instytutowymi.


Zainteresowania

   podróże, turystyka, aktywny wypoczynek, sport — oczywiście amatorski (koszykówka, rower, pływanie, wędrówka po Tatrach)
   hodowla i zajmowanie się labradorzycą Kamą — niedoszłym psem przewodnikiem niewidomego
   poznawanie świata poprzez czytanie: literatury pięknej, naukowej (prace językoznawcze, historyczne, archeologiczne, etnograficzne) i popularnonaukowej (geografia, biologia, czasem nawet fizyka i kosmologia)
   filmy Almodovara; teatr Kristiana Lupy, muzyka klasyczna (barok, zwłaszcza francuski; klasyczny okres wiedeński; ostatnio muzyka dawnej wielkopolski — XVII-wieczni kompozytorzy)
   hobby: dobre jedzenie (przygotowywanie go i spożywanie) 


Publikacje

Książki

Derywaty z przyrostkiem –owicz w języku polskim (doba nowopolska), Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2006, ss. 171.

O porozumiewaniu się międzyludzkim. Wariant mówiony języka polskiej wspólnoty komunikatywnej: słowotwórstwo, leksyka, składnia, Poznań 2013, Wydawnictwo Rys, ss. 303.

Artykuły za lata 2000-2013

Drinkowicz [współautor S. Bąba], „Język Polski” LXXX, 2000, z. 3–4, s. 197-202.

Papieżówka, „Język Polski” LXXX, 2000, z. 5, s. 362-366.

Wpływ kontekstu paradygmatycznego na strukturę semantyczną nowych derywatów na –owicz, w: Kręgu języka polskiego. Śląsko-poznańskie kolokwia lingwistyczne, pod red. E. Jędrzejko, Katowice 2001, s. 32-47.

Nowe derywaty z formantem –owicz w kontekście, w: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. VII: Materiały z IX Kolokwium Językoznawczego. Kołobrzeg 27–29 września 1999 r., pod red. M. Białoskórskiej, Szczecin 2001, s. 131-146.

Zarys ewolucji formalnej i semantycznej przyrostka –owicz w języku polskim, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2001, t. VIII (XXVIII), s. 151-179.

Formant -owicz a style funkcjonalne współczesnej polszczyzny, w:  Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. VIII: Materiały z X Kolokwium Językoznawczego. Pobierowo 18–20 września 2000 r., pod red. M. Białoskórskiej i L. Mariak, Szczecin 2002, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 47-58.

Konstrukcje homonimiczne wśród współczesnych derywatów na –owicz, w: Język polski. Współczesność, historia, pod redakcją Władysławy Książek-Bryłowej i Henryka Dudy, Lublin 2002, Towarzystwo Naukowe KUL–u, s. 73-90.

Kontynuanty prasłowiańskiego formantu *-itjo w języku polskim doby staropolskiej, w: Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik (Polyslav), Band 6, Herausgegeben von (pod red.) Renate Blankenhorn, Joanny Błaszczak, Roberta Marzariego, München 2003, s. 190-199, wydawnictwo: Verlag Otto Sagner.

Nowa — agentywna funkcja przyrostka –owicz, „Studia Językoznawcze, t. II: „Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny”, Szczecin 2003, s. 389-404.

Cyberprzestrzeń, blogowicz, e-bank. Derywaty w języku internetu, w: Literatura i język, pod red. K. Meller i K. Trybusia, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2004, s. 117-129.

O wielofunkcyjności sufiksu –ówka we współczesnej polszczyźnie, w: Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik (Polyslav), Band 7, Herausgegeben von (pod red.) Markus Bayer, Michael Betsch, Joanna Błaszczak, Wydawnictwo Verlag Otto Sagner, München 2004, s. 189-196.

Nowe derywaty z przyrostkiem –acz w języku polskim, w: Słowo. Tekst. Czas — VII. Nowe środki nominacji językowej w nowej Europie. Materiały z VII Międzynarodowej Konferencji Naukowej (Szczecin 21–23 listopada 2003 r.), pod redakcją Michaiła Aleksiejenki i Marzanny Kuczyńskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2004, s. 167-173.

Nowe derywaty z formantem –owicz. Analiza gniazdowa, w: Język polski. Współczesność, historia, t. V, pod red. W. Książek-Bryłowej, H. Dudy, Wydawnictwo UMCS-u, Lublin 2005, s. 93-103.

Słowotwórcze i leksykalne uwagi o derywacie kartkowicz, w: Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną. Prace dedykowane Profesorowi Stanisławowi Bąbie w 65-lecie urodzin, pod red. Jarosława Liberka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2004, s. 279-287.

Derywaty z przyrostkiem –nik we współczesnej polszczyźnie, „Studia  Językoznawcze”, t. 4: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2005, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 265-381.

Słowotwórcze sposoby tworzenia nazw osób w „najmłodszej polszczyźnie”, w: Słowo. Tekst. Czas VIII. Człowiek we frazeologii i leksyce języków słowiańskich. Materiały VIII Międzynarodowej Konferencji Naukowej (Szczecin, 27–28 maja 2005 r.), pod red. Michaiła Aleksjejenki i Mirosławy Hordy, Wydawca: Print Group Daniel Krzanowski, Szczecin 2005, s. 296-303.

Protestant, protestowicz, protestator [współautor S. Bąba], „Język Polski” LXXXVI, 2006, z. 2, s. 137-143.

Nazwy nosicieli cech w „najmłodszej polszczyźnie”, w: Z zagadnień frazeologii, stylistyki i kultury języka. Praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Bąby i Piotra Flicińskiego przygotowana na dziesięciolecie Zakładu Frazeologii i Kultury Języka Polskiego UAM, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, s. 110-117.

Słowotwórcze sposoby wyrażania emocji w „najmłodszej polszczyźnie”, w: Wyrażanie emocji, pod red. K. Michalewskiego, Łódź 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 428-438.

Słowotwórstwo „najmłodszej polszczyzny”? Słowotwórcze i leksykalne uwagi o derywatach rzeczownikowych, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, Poznań 2006, nr XIII, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, s. 183-197.

Pogranicza słowotwórstwa i leksykologii. Derywaty z przyrostkiem –arz we współczesnej polszczyźnie, w: Pogranicza. Materiały z konferencji 8–10 maja 2006 r., pod red. D. Kowalskiej, Łódź 2007, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, s. 671-685.

Gesture, Prosody and Lexicon in Task-Oriented Dialogues: Multimedia Corpus Recording and Labelling [współautorzy: E. Jarmolowicz, M. Karpinski, Z. Malisz], [w:] Verbal and Nonverbal Communication Behaviours. COST Action 2102 International Workshop, Vietri sul Mare, Italy, March 2007. Revised Selected and Invited Papers, Anna Esposito, Marcos Faundez-Zanuy, Eric Keller, Maria Marinaro (red.), [w serii:] „Lecture Notes in Artificial Intelligence. Subseries of Lecture Notes in Computer Science”, series editors: J. G. Carbonell, J. Siekmann, Heidelberg 2007, nr 4775 Springer Verlag, s. 99-110.

Słowotwórstwo „najmłodszej polszczyzny”?, „Polonistyka” 2007, nr 9, s. 12-17.

Żywotność formantu -ość i innych wykładników kategorii nomina essendi we współczsnej polszczyźnie [współautor: S. Bąba], [w:] Słowotwórstwo i tekst, redakcja naukowa Viara Maldiejeva i Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2007, s. 19-27.

Analiza leksykograficzna kilku wybranych konstrukcji słowotwórczych. Od „Słownika języka polskiego” S.B. Lindego do „Uniwersalnego słownika języka polskiego” pod redakcją S. Dubisza [współautor: K Skibski], w: Z zagadnień leksykologii i leksykografii języków słowiańskich, pod red. Joanny Kamper-Warejko i Iwony Kaproń- Charzyńskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2007, s. 379-393.

Semantyczne i formalne uwarunkowania serii analogicznej [współautor: K. Skibski], [w:] Stylistyka a leksykologia. Związki, zależności, metody. Studia o języku i stylu artystycznym, T. IV, red. naukowa K. Maćkowiak i C. Piątkowski, Zielona Góra 2008, s. 97-111.

Derywaty z przyrostkiem –ol we współczesnej polszczyźnie [współautor: S. Bąba], w: Wokół znaczeń i słów II. Z problemów słowotwórstwa. Materiały drugiej konferencji językoznawczej poświęconej pamięci Profesora Bogusława Krei, pod red. Jolanty Maćkiewicz i Ewy Rogowskiej-Cybulskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008, s. 71-80.

Rejestracja, transkrypcja i tagowanie mowy oraz gestów w narracji dzieci i dorosłych [współautorzy: M. Karpiński,  E. Jarmołowicz-Nowikow, Z. Malisz, K. Juszczyk], „Investigationes Linguisticae” 2008, vol. 16, http://www.staff.amu.edu.pl/~inveling/index.php?direct=156" }, s. 83-98.

Nowe formy wyrazowe dla tradycyjnych znaczeń leksykalnych. O wariantywności słowotwórczej i leksykalnej we współczesnej polszczyźnie (na podstawie badań ankietowych) [współautor: K. Skibski], „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2008, t. XV, s. 35-57.

Konstrukcje słowotwórcze w dialogu zadaniowo-instruktażowym, [w:] Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik (Polyslav), Band 12, Herausgegeben von (pod red.) E. Graf, J. Rabiega-Wiśniewska, N. Thielman, Wydawnictwo Verlag Otto Sagner, MünchenBerlin 2009, s. 167-176.

Ponowoczesna dynamika zmian w normie językowej [współautor: K. SKibski], „Język Polski” LXXXIX, 2009, z. 4-5, s. 285-292.

Przejawy internacjonalizacji we współczesnej polszczyźnie na przykładzie zjawisk słowotwórczych, „Linguistica Copernicana” 2010, nr 2(4), s. 215-228.

Zwyczaj językowy młodych Polaków a norma skodyfikowana współczesnej polszczyzny ogólnej w zakresie słownictwa oraz słowotwórstwa [współautorzy: A. Piotrowska-Wojaczyk, K. Skibski], Studia Pragmalingwistyczne 2010, nr 2, s. 135-150.

Język uwikłany. Wartości kultury na użytek aktualności [współautor: Anna Mazurkiewicz-Szczyszek], [w:] Wartości i wartościowanie w badaniach nad językiem, pod red. M. Karwatowskiej i A. Siwca, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie; Chełmskie Towarzystwo Naukowe, Chełm 2012, 146-152.

Trigramy, czyli powtarzalne trzywyrazowe struktury w dialogach zadaniowych, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2012, t. 19 (39), s. 51-64.

Polszczyzna mówiona – leksyka w dialogach zadaniowych. Uwagi wstępne, w: Trwanie w języku... Pamięci Profesor Moniki Gruchmanowej w 10. rocznicę Jej śmierci, pod red. A. Piotrowicz i M. Witaszek-Samborskiej, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2012, s. 67-75.

Kłopoty z czasownikiem potrafić [współautor: S. Bąba], [w:] Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie 4, pod red. M. Milewskiej-Stawiany i E. Rogowskiej-Cybulskiej, Gdańsk 2013, s. 143-145.

Słowotwórstwo potoczności. Zjawiska słowotwórcze w polszczyźnie mówionej, [w:] Wokół słów i znaczeń V. Słowotwórstwo w różnych odmianach języka. Materiały piątej konferencji językoznawczej poświęconej Pamięci Profesora Bogusława Krei, pod red. E. Badydy, J. Maćkiewicz i E. Rogowskiej-Cybulskiej, Gdańsk 2013, s. 29-47.

Językowy obraz dokumentu, [w:] Dokument w sztuce współczesnej, pod red. Izoldy Kiec, Poznań 2012, s. 13-28.

Bigramy, czyli powtarzalne dwuwyrazowe struktury w dialogach zadaniowych, [w:] Cum reverentia, gratia, amicita… Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, pod red. Jolanty Migdał i Agnieszki Piotrowskiej-Wojaczyk, t. I-III, Poznań 2013, Wydawnictwo Rys, s. 323-332.

Polszczyzna mówiona – leksyka w dialogach zadaniowych. Uwagi wstępne, [w:] Trwanie w języku. Pamięci Profesor Moniki Gruchmanowej w 10. rocznicę Jej śmierci, pod red. Anny Piotrowicz, Małgorzaty Witaszek-Samborskiej, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa  Przyjaciół Nauk, Poznań 2013, s. 133-144.

Słowotwórcze przejawy wspólnoty komunikacyjnej (na przykładzie języka polskiego), „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2013, t. XXV: Wspólnoty komunikacyjne, pod red. Pawła Nowakowskiego, Krzysztofa Strońskiego i Michała Szczyszka, Wydawnictwo PTPN, ISSN 2082-9825, ISBN 978-83-7654-284-3, s. 47- 54.

Rzeczownikowość a czasownikowość kategorii słowotwórczych rzeczownika w języku polskim, „Investigationes Linguisticae” 2013, nr XXIX: Polska wspólnota komunikatywna w świetle geografii myślenia. Studium językoznawcze, numer specjalny przygotowany i zredagowany przez Michała Szczyszka, s. 1-8.

Polszczyzna w wariancie mówionym. Uwagi o sytuacji komunikacyjnej w dialogach zadaniowych, [w:] Komunikacja. Tradycja i innowacje, pod red. M. Karwatowskiej i A. Siwca, Chełm 2013, s. 190-196.

Recenzje

(Mirosław Skarżyński, Powstanie i rozwój polskiego słowotwórstwa opisowego, Kraków 1999, ss. 215) „Język Polski” LXXXI, 2001, z. 4, s. 292 – 297.

(Hanna Jadacka, System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000), Warszawa 2001, s. 201) Język Polski” LXXXII, 2002, z. 2, s. 150 – 154.

(Słowotwórstwo gniazdowe. Historia, metoda, zastosowanie, pod red. M. Skarżyńskiego) „Język Polski” LXXXIV, 2004, z. 1, s. 57 – 62.

Prace redakcyjne

redaktor prowadzący książki: Mariola Walczak–Mikołajczakowa, Słowotwórstwo agentywnych nazw osobowych w języku polskim, rosyjskim i bułgarskim, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2000.

redaktor prowadzący książki: Gwary dziś. 2. Regionalne słowniki i atlasy gwarowe, pod red. J. Sierociuka., Wydawnictwo PTPN, Poznań 2005.

adiustacja książki: ks. Jan Twardowski, W świetle Ewangelii, zebrała, opracowała i wstępem opatrzyła Aleksandra Iwanowska, Wydawnictwo „W drodze”, Poznań 2005.

Kształtowanie się wzorów i wzorców językowych, pod red. A. Piotrowicz, K. Skibskiego, M. Szczyszka, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009, ss. 294.

GESPIN. Gesture and speech In interaction, edited by E. Jarmołowicz-Nowikow, K. Juszczyk, Z. Malisz, M. Szczyszek, Poznań 2009.

Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, pod red. S. Bąby, K. Skibskiego, M. Szczyszka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2010, ss. 194.

Wspólnoty komunikacyjne, pod red. Pawła Nowakowskiego, Krzysztofa Strońskiego i Michała Szczyszka – w czasopiśmie „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2013, t. XXV, Wydawnictwo PTPN, ISSN 2082-9825, ISBN 978-83-7654-284-3, ss. 159.

Wspólnoty komunikacyjne, pod red. Pawła Nowakowskiego, Krzysztofa Strońskiego i Michała Szczyszka – w czasopiśmie „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2013, t. XXVI, Wydawnictwo PTPN, ISSN 2082-9825, ISBN 978-83-7654-284-3, ss. 165.

Redaktor tematyczny numeru „Investigationes Linguisticae” 2013, nr XXIX: Polska wspólnota komunikatywna w świetle geografii myślenia. Studium językoznawcze, numer specjalny przygotowany i zredagowany przez Michała Szczyszka (http://inveling.amu.edu.pl/index.php?page=issues&vol=29).









REDAKTORZY STRONY:
ZUZANNA PRZYBYSZ  2022 -
EWELINA WOŹNIAK-WRZESIŃSKA 2018 – 2022
PIOTR FLICIŃSKI 2006 – 2018

DEKLARACJA DOSTĘPNOŚCI

 Document made with Nvu